NIEUWSBRIEF
no.17 | januari 2020
In deze Nieuwsbrief:
- Ter nagedachtenis van
- Boomplantprogramma – je kunt nog bestellen!
- Kampioenschap heggenvlechten – doe mee!
- Hazelaarhakhout – leer hakhout kappen en verwerken!
- Internationale bijeenkomst heggenvlechten – geef je op!
- Nog meer heggenvlechten
- Nieuws van de lokale groepen
- Rijk Heggenlandschap - Handleiding toekomstgericht herstel
- Immaterieel erfgoed - erfgoed spotten
- Tot slot
Beste mensen,
Alweer een nieuwsbrief. Reden: er staan de komende drie maanden een paar geweldige activiteiten gepland waarvoor we graag deelnemers werven. Het boomplantprogramma loopt hard, maar er is nog ruimte voor aanvragen. Voor wat betreft het heggenvlechten is er 9 februari ons kampioenschap, er zijn cursussen. Begin maart organiseren we bovendien in Boxmeer een driedaagse internationale bijeenkomst rond het heggenvlechten. Helemaal nieuw is de start van een project dat zich richt op het kappen van oude hazelaarhakhoutpercelen. We zullen er staken en binders voor het heggenvlechten oogsten maar ook materialen voor het maken van tuinornamenten en hekwerken. Ook daarvoor zoeken we geïnteresseerden die willen kappen en leren.
We beginnen deze nieuwsbrief met een hommage aan twee mannen die op heel verschillende wijzen veel voor heggen en het heggenvlechten in Europa betekend hebben: Georg Müller en Peter Tunks. Velen van jullie zullen ze wel eens hebben ontmoet. Beiden overleden ze in december. Het is goed om beide persoonlijkheden en hun verdiensten hier voor het voetlicht te halen.
Lex Roeleveld,
namens de stichting Heg & Landschap
Kreeg je deze nieuwsbrief van iemand doorgestuurd en wil je hem voortaan ook direct zelf ontvangen? Meld je dan nu aan. Klik hier en vul je gegevens in (emailadres, voor- en achternaam).
|
|
Ter nagedachtenis van
In december is de internationale heggenvlechtersgemeenschap twee grote namen kwijtgeraakt. Twee mannen die om op heel verschillende wijzen een belangrijke bijdrage geleverd hebben aan de belangstelling voor heggen en de ontwikkeling van het ambacht. De Duitser Georg Müller, de onderzoeker, verslaglegger, reiziger, spreker en de Engelsman Peter Tunks, een van de grootste Engelse heggenvlechters. Beide mannen kwamen jarenlang, regelmatig en graag in Nederland. Vele lezers zullen ze hebben gekend. We zijn ze veel dank verschuldigd. Om hen te eren volgen hieronder twee korte bijdragen over Georg en Peter.
Bij het overlijden van Georg Müller
Op 8 december jl. overleed op slechts 69-jarige leeftijd Georg Müller. Georg was een bekende persoon voor de meeste Nederlandse heggenvlechters. Niet omdat hij een geweldige heggenvlechter was. Sterker nog, hij was helemaal geen heggenvlechter, maar hij wist er wel veel van. Georg was een buitenmens. Al jong plukte hij paddenstoelen en steeds meer interesseerde hij zich in eetbare maar ook in giftige paddenstoelen. Hij werd, als autodidact, een paddenstoelendeskundige wiens advies werd gevraagd bij vergiftigingszaken. De paddenstoelen brachten hem in contact met de Wallhecken, de eeuwenoude houtwallen waarop veel paddenstoelen groeiden. Het verdwijnen en de erosie van houtwallen ging hem aan het hart, en leidde tot een interesse die uitgroeide tot de onbegrensde passie waarvan wij Georg kennen: die voor heggen, het heggenvlechten, houtwallen, en, minder bekend, ook voor stenen muurtjes.
Lees hier meer ter nagedachtenis aan Georg Müller.
Georg (rechts) met Lex Roeleveld tijdens het NK Maasheggenvlechten in maart 2011.
Tribute to Peter Tunks
On December 13th 2019, Peter Tunks sadly passed away, only 73 years old. Peter was a renowned hedgelayer in Britain, but also in the Netherlands where he contributed to the revival of the craft. In 2001 he and Alan Ashby were invited by The Badger & Tree Association to demonstrate hedgelaying in Boxmeer, the centre of the largest hedgerow region in The Netherlands. Peter visited our national championships many times, an event which attracts each year thousands of spectators. He became a familiar personality demonstrating Midland or South of England style hedgelaying, impressing large audiences – young and old – with his skillful use of axe and billhook.
Over the years, Peter he has been an instructor of many master classes, has judged the work of founding members of the Dutch hedgelaying guild and together with English and Dutch colleagues we have celebrated many diners, social evenings and shared many wonderful moments.
Lees hier de 'Tribute to Peter Tunks' met gedicht.
Peter aan het werk tijdens het NK Maasheggenvlechten in maart 2012.
|
|
Boomplantprogramma - je kunt nog bestellen!
Er zijn nog jonge boompjes en struiken beschikbaar! We hebben ruim 70% van het beschikbare plantgoed toegewezen aan deelnemers in alle delen van het land, maar er van veel soorten nog plantgoed beschikbaar.
Iedereen, particulieren, organisaties, mag aanvragen. Voorwaarde is dat ons gesubsidieerde plantgoed geen bestaande financiering vervangt, dat het goed verzorgd zal worden en tot doel heeft de biodiversiteit te versterken. We dragen graag ons steentje bij aan allerlei vormen van duurzame landbouw, aan het realiseren maatschappelijke projecten, boomfeestdagen, voedselbossen of soortenrijke struweelheggen.
Ben je geïnteresseerd, ga dan naar deze webpagina op onze website. Daar vind je de spelregels, het aanvraag- en bestelformulier. Stuur beide ingevulde formulieren naar Lex Roeleveld – info@hegenlandschap.nl.
Je krijgt binnen 2 dagen uitsluitsel. Voor vragen kun je ook bij Lex Roeleveld terecht. Advies is gratis. Op verzoek kunnen we in het land aan groepen geïnteresseerden uitleg geven over het programma en ingaan op vragen over aanleg en onderhoud van struiken en bomen. Ook hier geldt: vraag het zo spoedig mogelijk aan.
Kijk hier naar interview met Jan Degenaar (Voedselbos Haarzuilens). Dit filmpje is gemaakt door onze sponsororganisatie de Fondation Yves Rocher, ter gelegenheid van het bereiken van de wereldwijde aanplant van 100 miljoen bomen in 2020.
Opkuilen van bosplantsoen in Berghem.
|
|
Kampioenschap heggenvlechten 9 februari –
doe mee!
Geef je, met je team, op voor het eerste kampioenschap heggenvlechten van dit jaar!! Op zondag 9 februari organiseren we voor de zesde keer het Kampioenschap Heggenvlechten voor ons Erfgoed. Deze keer in Bemmel op landgoed Doornik Natuurakkers.
We vlechten een prachtige, jonge maar forse meidoornheg. Alle stijlen zijn toegestaan, deelnemende teams worden ingedeeld naar meer of minder ervaring. De kosten zijn minimaal (€5 p.p.), er zijn prijzen, John French komt met gereedschap en looft een prijs uit, en bovenal wordt het een gezellig feestje.
Kijk hier voor meer informatie en opgave.
De jurycriteria kun je hier lezen.
Beeld van het kampioenschap in januari 2019 in Haarzuilens. Op voorgrond informatiebord voor bezoekers.
|
|
Hazelaarhakhout – leer hakhout kappen en verwerken!
In februari starten we met een project over hazelaarhakhout. Over het kappen van hazelaarstoven, het beheer van hakhoutbos en het verwerken van het gekapte hout. Hazelaarbinders en –staken zullen we voor het vlechten van heggen gebruiken, maar met hazelaarhout kan ook veel gemaakt worden. Net als het heggenvlechten een eeuwenoud ambacht, dat geweldig is om te doen en landschap en natuur ten goede komen.
- Waar? Op landgoederen langs de Utrechtse Heuvelrug.
- Wie begeleidt het? Lucie Cowles, een Engelse professional.
- Wanneer? Dit jaar 3 keer (februari, maart, najaar), telkens vier dagen. Je mag één of meerdere dagen meedoen. We starten op 11,12,14 en 15 (di., wo., vr., za.) februari.
- Wat kan ik leren? Kappen van hazelaar, selecteren hout, beheren hakhoutbos en het maken van allerhande producten.
- Kosten? Geen. Wij zorgen voor gereedschap, koffie, thee en misschien ook soep.
- Meer informatie en opgeven? Klik hier.
Gesorteerd hazelaarhakhout in een perceel. Links gepunte staken. Rechts takkenbossen. Op de achtergrond hakhoutstoven.
Het selecteren en schoonmaken van hakhout voor binders. Hazelaarhakhoutbos op de achtergrond.
|
|
Internationale bijeenkomst heggenvlechters - geef je op!
Van 6-8 maart 2020 vindt in Boxmeer een internationale bijeenkomst plaats over het thema heggenvlechten. We doen ons uiterste best om vertegenwoordigers uit alle landen naar Boxmeer te halen waar nu nog gevlochten wordt.
We roepen Nederlandse heggenvlechters, landschapsbeheerders en erfgoedorganisaties op deel te nemen. Het wordt een hele mooie bijeenkomst met personen van verschillend pluimage. We gaan het op 6 en 7 maart hebben over de toekomst van het vlechten, vlechten en biodiversiteit, jeugd en internationale samenwerking. We gaan met z’n allen het veld in om de praktijk te bekijken en te bespreken. Op zondag 8 maart, tijdens het NK Maasheggenvlechten, zal er volop gevlochten worden. Niet eerder vertoonde vlechtstijlen zoals de Nieheimer Flechthecke (zie foto) door onze oosterburen.
DOE MEE, en kijk hier voor meer informatie!
|
|
Nog meer heggenvlechten
Hierboven even speciale aandacht voor het kampioenschap in Bemmel en de internationale bijeenkomst. Maar er zijn meer gelegenheden om heggen te vlechten.
Cursussen heggenvlechten
De eerste ééndaagse cursussen zijn achter de rug. Op het programma staan. Kijk ook op onze website. Meer cursussen kunnen nog toegevoegd worden. Mail ons indien je vragen mocht hebben.
Datum: zaterdag 25 januari 2020
Plaats: Landgoed Roggebotstaete, Dronten (Fl)
Activiteit: Cursus vlechten hazelaarheg. Klik hier voor meer informatie
Datum: zaterdag 22 februari 2020
Plaats: Langbroek (U)
Activiteit: Cursus beginners en gevorderden. Staken en binders. Klik hier voor meer informatie
Datum: zaterdag 29 februari 2020
Plaats: Provincie Overijssel
Activiteit: Cursus heggenvlechten voor iedereen. Klik hier voor meer informatie
Datum: zaterdag 21 maart 2020
Plaats: Stramproy (Li)
Activiteit: Cursus heggenvlechten voor iedereen. Klik hier voor meer informatie
Cursusdag heggenvlechten Klundert (NB).
Uitnodiging voor vlechtdag van de Vereniging voor heggenvlechten
Op zondag 16 februari organiseert de Vereniging voor heggenvlechten in het Maasheggengebied bij Boxmeer voor haar leden een vlechtdag. Introducées zijn van harte welkom. Naast samen vlechten en lunchen, wordt er deze dag uitleg gegeven of theorie en praktijk van de flora- en faunacheck. Kijk hier voor meer informatie en opgave.
Kampioenschappen
De twee kampioenschappen die we in Nederland rijk zijn, zijn hierboven al genoemd. Geef je tijdig op. Het kampioenschap in Bemmel is al over drie weken!!!
Meld je bij Lex Roeleveld: info@hegenlandschap.nl of 06 205 22 488.
Meld je voor het NK Maasheggenvlechten op 8 maart in Beugen bij Theo van Lankveld: nkmaasheggen@gmail.com.
Dit jaar zullen diverse Nederlandse heggenvlechters deelnemen aan het Zuid-Engels kampioenschap. De Engelse organisatie ( South of England Hedge Laying Society) ziet ons graag komen. Geef je rechtstreeks op of doe het via ons ( info@hegenlandschap.nl).
Datum: zondag 9 februari 2020
Plaats: Bemmel, Doornik Natuurakkers (Gld)
Activiteit: 6e Kampioenschap Heggenvlechten voor ons erfgoed
Datum: zondag 16 februari 2020
Plaats: Fletching, Uckfield, East-Sussex
Activiteit: South of England championship
Datum: zondag 8 maart2020
Plaats: Beugen, gem. Boxmeer (NB)
Activiteit: 15e NK Maasheggenvlechten met internationale deelnemers
|
|
Nieuws van de lokale groepen
|
|
Stichting Maasheggen Balgoij
Het werkseizoen van de stichting is tijdens de nationale natuurwerkdag in november begonnen. De werkzaamheden zijn deze winterperiode (2019) niet in het landschap maar we zijn gaan helpen bij enkele particulieren met het onderhoud van hun terrein. Wat hebben we zoal gedaan:
- Heggenvlechten
- Bomen opgekroond
- Wilgen geknot
- Houtwallen gemaakt
Vanaf januari 2020 zijn we weer het Maasheggenlandschap in gegaan. We hebben knotwilgen geknot en gepoot en van het afvalhout een houtwal gemaakt en in bestaande heggen planten ingeboet.
Werkzaamheden voor de komende periode zijn: Beukenbomen opkronen bij het kerkplein in Balgoij, nieuwe knotwilgen poten, heggen/ beplanting inboeten en nestkastjes maken en ophangen dit in samenwerking met de kids.
Wilt u graag een keer deelnemen aan een werkochtend (09.00 - 12.00uur) kijk dan hier op onze website voor meer informatie. De koffie staat klaar!
Vrijwilligers van de stichting Maasheggen Balgoy aan de slag.
|
|
Behoud Groen Erfgoed Harmelen
Het nieuwe jaar is al begonnen maar het lijkt nog steeds herfst te zijn. De winter komt niet echt op gang en het is vooral nat in het land.
Het snoeiseizoen langs het jaagpad van de Oude Rijn begon dit jaar weer met de natuurwerkdag. Ondanks de reclamecampagne viel het nieuwe aantal aanmeldingen tegen. Op onze familie hakhoutoogstdag groeit het aantal deelnemers echter gestaag. Deze keer zelfs met twee neven die uit Engeland kwamen overvliegen. Tijdens de knotwilgendag van Landschap Erfgoed Utrecht en de gemeente Oudewater kwam ik een oudere jongere tegen die nog wat vrijwilligerswerk zocht voor zichzelf en zijn buurman. Inmiddels zijn deze twee gepensioneerde mannen een vaste waarde in onze groep en gaan ze ook mee heggenvlechten in Haarzuilens.
|
|
Rijk Heggenlandschap - Handleiding voor toekomstgericht herstel
Begin april 2019 is de handleiding Rijk Heggenlandschap, gepresenteerd. De handleiding, met op de omslag een prachtige foto van Roel Winters van een kneu met jonkies in een dichte, gevlochten meidoornheg, gaat over de aanleg en het onderhoud van heggen en bomen. De heg met haar vele oude en nieuwe functies, waarbij biodiversiteit centraal staat.
Het is een praktisch en prachtig boek geworden waarvoor we enthousiaste reacties van de lezers ontvangen. Het is nu het seizoen om te planten en onderhoud te plegen.
Bekijk hier een kleine selectie uit Rijk Heggenlandschap.
Prijs: 27,50 euro, exclusief eventuele verzendkosten.
Bestel hier.
|
|
Immaterieel erfgoed
Op 16 januari zijn de eerste filmopnames gemaakt voor het project Erfgoed spotten. Achter een QR-code schuilen straks een kort (1,5 minuut !!) introductiefilmpje en een digitaal platform over het heggenvlechten. Zo kunnen wandelaars op allerlei plekken in Nederland waar gevlochten heggen staan, door op een bordje de code te activeren, meer te weten komen over het ambacht en het belang er van. De lancering van deze en negen andere pilots zal eind dit jaar plaatsvinden. Erfgoed spotten is een project van het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN).
Filmen van onderhoud gevlochten heggen in Bemmel in het kader van het project 'immaterieel erfgoed spotten'.
|
|
Tot slot
Heb je op- of aanmerkingen over deze nieuwsbrief, laat ons dat dan weten. Stuur hem door naar collega’s, vrienden en kennissen die mogelijk geïnteresseerd zijn.
De volgende Heg & Landschap nieuwsbrief staat gepland voor eind maart 2020. Mocht je een bijdrage willen leveren in de vorm van een kalenderpunt, mededeling, bijzondere waarneming of ervaring, laat ons dat dan weten. Stuur een of meer foto’s mee die vrij zijn van copyright, als jpg en tenminste 500 Kb grootte.
De fotobijdragen in dit nummer zijn van: Lex Roeleveld, Kennis Centrum Immaterieel Erfgoed Nederland, Rico Ariëns, Robert Ceelen, Ulrich Pieper, Martijn Schippers.
Lex Roeleveld,
namens de stichting Heg & Landschap
N.B.
Kreeg je deze nieuwsbrief van iemand doorgestuurd en wil je hem voortaan ook direct zelf ontvangen? Meld je dan hier aan. Klik hier en vul je gegevens in (emailadres, voor- en achternaam).
|
|
De geelgors (Emberiza citrinella) is kenmerkend voor een kleinschalige, afwisselende omgeving van akkers en weiden, doorkruist met heggen en houtwallen. Het aantal geelgorzen is de afgelopen decennia sterk gedaald door ruilverkaveling en verschraling van hun leefgebied. De geelgors staat symbool voor de missie van de Stichting Heg & Landschap: uitbreiding en goed beheer van heggen in een natuurrijk,
renderend cultuurlandschap.
|
|
|
|
