NIEUWSBRIEF
no. 23 | september 2021
In deze Nieuwsbrief:
- Inleiding
- Opmerkelijk - Maasheggen en Redoute Ravensweert
- Boomplantseizoen 2020-2021 – een terugblik
- Boomplantseizoen 2021-2022 – aankondiging
- Hazelaarhakhoutproject – op naar een nieuw seizoen
- Heggenvlechtseizoen 2021-2022 – kalender
- Heggen internationaal – wat gebeurt er zoal
- Erfgoed – een verschil van mening
- Lokale heggengroepen – wat zijn ze van plan
Inleiding
Nieuwsbrief nr. 23 heeft even op zich laten wachten. Ik kan daarvan niet eens corona de schuld geven. In aanloop naar het nieuwe seizoen bomenplanten, heggenvlechten en wat dies meer zij daarom een ‘dikke’ nieuwsbrief met enkele prikkelende bijdragen.
Allereerst een terugblik op het afgelopen boomplantseizoen met bijbehorende fotorijke rapporten. Het was ondanks de moeilijke omstandigheden een geweldig jaar v.w.b. het boomplantprogramma. Daarna de aankondiging van het nieuwe seizoen met spelregels, aanvraag- en bestelformulier. Hierin is opgenomen een bijdrage over het fenomeen Tiny Forests waarvoor we vorig seizoen veel aanvragen voor plantgoed ontvingen.
Het hazelaarhakhoutproject heeft wel de gevolgen van de pandemie ondervonden. We konden nauwelijks met vrijwilligers aan de slag. Toch is er veel gebeurd en staat er heel veel op stapel waaronder een aantal cursusdagen.
Veel ruimte voor heggen en heggenvlechten. Het seizoen staat voor de deur. De eerste cursussen worden aangekondigd en daarbij ook de plannen van de lokale heggengroepen. De opgebouwde spanning, althans daar wijd ik het maar aan, heeft ook tot een pittige discussie tussen heggenvlechters geleid. Normaliter misschien niet iets voor de nieuwsbrief maar we hebben besloten dat wel te doen omdat de discussie draait om de achterliggende, belangrijke vraag wat erfgoed is. Is de ene manier van vlechten erfgoed en de andere geschiedvervalsing? Lees er meer over in deze nieuwsbrief.
De volgende nieuwsbrief zal minder lang op zich laten achten. Met het oog op de start van het boomplantprogramma en het heggenvlechtseizoen, staat nieuwsbrief nr 24 gepland voor half november.
Veel leesplezier.
Lex Roeleveld,
Heg & Landschap
|
|
Opmerkelijk
De Maasheggen
Het Maasheggengebied tussen Cuijk en Vierlingsbeek is zoals vrijwel al onze lezers wel weten een uniek heggenlandschap. We hebben er al vaak over gerapporteerd, vooral over het NK Maasheggenvlechten en het onderhoud en beheer van de heggen. Er gebeurt veel meer dan dat om het gebied te herstellen, een sterk profiel te geven, toegankelijk te maken en de economische basis te versterken. Dat de UNESCO het gebied als biosfeergebied heeft erkend heeft de ontwikkeling van de Maasheggen een ware impuls. gegeven. Dit komt mooi tot uiting in de Maasheggen-nieuwsbrief en de Maasheggen website. En klik om hier even sfeer te proeven bij de Trailer De Maasheggen, een eeuwenoud ‘behaaglijk’ landschap. Mét allure. Wie kan er daarbij beter uitleg geven over het unieke karakter en de ontwikkelingen in de Maasheggen dan Jaap Dirkmaat (Vereniging Nederlands Cultuurlandschap). Klik hier voor zijn aanstekelijke verhaal.
Redoute Revensweert
Als een Maya tempel rijst de redoute Revensweert op uit de Ossenwaard bij Herwen (gemeente Zevenaar). De Revensweert is de vierde en tevens grootste redoute die in het Rijnstrangengebied is aangelegd. Het is een kunstzinnige verbeelding door beeldend kunstenaar Paul de Kort van de onder prins Maurits tijdens de Tachtigjarige oorlog aangelegde linie van verdedigingstorens tussen Lobith en fort Loevestein. Zo kon men in dit drassige gebied en elders langs de grote rivieren de Spanjaarden in de gaten houden. De Revensweert ligt in een recent aangelegd, waterrijk natuurgebied. Op de Revensweert is, net als op de andere redoutes, een heg geplant die over enkele jaren gevochten zal worden. De vier redoutes zijn verbonden door een wandel-/fietspad. De Revensweert wordt op 2 oktober officieel geopend.
De Revensweert. Op voorgrond recente aangeplant riet voor de ontwikkeling van een rietmoeras.
De heggen lopen zigzaggend over de taluds. Van boven gezien vormen ze een vierkant.
|
|
Boomplantprogramma 2020 - 2021 - een terugblik
Het boomplantprogramma 2020-2021 werd uitgevoerd tijdens de coronapandemie. We mogen van geluk spreken dat de pandemie geen grote invloed op de uitvoering heeft gehad. De levering van plantgoed door de kweker stokte niet en bij de verdeling van het plantgoed op de diverse locaties in het land hebben betrokkenen de zaken heel goed georganiseerd.
"Jullie boomplantprogramma heeft veel goeds gebracht, bedankt!", Cas Michorius.
We hebben zelfs een recordaantal van ruim 116.000 planten afgezet. Om de contractafspraken met onze sponsor, de Franse Fondation Yves Rocher, na te komen zal daardoor komend seizoen wel wat minder geleverd plantgoed kunnen worden.
|
|
Boomplantprogramma 2021 - 2022
Het boomplantprogramma 2021-2022 gaat van start. We willen ook dit jaar weer vroeg beginnen zodat er ook vroeg geplant kan worden. Bovendien is de beschikbaarheid van plantgoed ook dit seizoen weer een punt van zorg. Reden voor ons om niet te lang te wachten bij het reserveren van plantgoed bij de boomkweker.
Het boomplantprogramma wordt ook dit seizoen weer mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van de Franse Fondation Yves Rocher. Het hoofddoel van de Fondation Yves Rocher is het versterken van de biodiversiteit door het planten van inheemse struiken en bomen. In onze rapportage van afgelopen seizoen is te zien hoe het programma in Nederland vorm krijgt. We ondersteunen met ons boomplantprogramma graag initiatieven van particulieren, bewonersgroepen, stichtingen ed. die zich richten op:
- Integratie van bomen in agrarische bedrijfsvoering (zoals agroforestry, loofvoedering vee);
- Aanleg voedselbossen, permacultuur, ecologische tuinderijen;
- Aanleg van bomen en struiken in ecologische wijken en in parken;
- Bomen en struiken langs publiek toegankelijke wandelpaden;
- Boomplantdagen door scholen;
- Sociale acties zoals aanleg heggen rond moestuin verzorgingshuis, vergroening schoolpleinen;
- Herstel van cultuurlandschap.
Lees verder over de achtergronden, de voorwaarden voor deelname en hoe u zich kunt aanmelden.
|
|
De voorwaarden voor deelname aan het boomplantprogramma met o.a. de hoogte van de eigen bijdrage kunt u hier lezen. Bent u geïnteresseerd, voldoet u aan en bent u akkoord met de voorwaarden, dan kunt u een aanvraag indienen door het invullen en opsturen van het aanvraagformulier en de bestellijst.
U kunt deze hier downloaden:
aanvraagformulier 2021-2022
bestellijst 2021-2022
|
|
Hazelaarhakhoutproject – op naar een nieuw seizoen
 Blik op werk in het hakhout (Leersum, februari 2021). Op voorgrond links: gestapelde bundels staken. Daarvoor vlechthout. Rechts staken voor boompalen.
Het hazelaarhakhoutproject waarmee we in februari 2019 een begin maakten is afgelopen seizoen door corona niet helemaal stil komen te liggen. Het werken met vrijwilligers en het maken van allerhande producten met hazelaarhout stond daardoor helaas wel op een laag pitje. We willen in november met veel energie de draad weer oppakken en ook weer cursussen geven.
|
|
Vlechtseizoen 2021-2022 – wat nu bekend is
Hieronder staan de activiteiten opgesomd v.w.b. cursussen en kampioenschappen heggenvlechten. Het is de stand van zaken eind september. De komende weken zullen er ongetwijfeld nieuwe activiteiten bij komen. Deze zullen we in onze volgende nieuwsbrief opnemen en per 1 oktober op onze websiteagenda vermelden. Mocht je een cursusdatum willen toevoegen mail ons (info@hegenlandschap.nl).
Datum: zaterdag 25 september 2021
Plaats: Vortum Mullem (Boxmeer)
Activiteit: Ledenvergadering Vereniging voor heggenvlechten. Voor leden. Secretariaat Vereniging voor heggenvlechten: Secretariaat vereniging voor heggenvlechten, secretaris@verenigingvoorheggenvlechten.nl
Datum: zaterdag 23 oktober 2021
Plaats: Alton, UK
Activiteit: Nationaal Engels Kampioenschap. Klik hier voor informatie
Datum: zaterdag 6 november 2021
Plaats: Midden-Nederland. Exacte locatie nog niet bekend.
Activiteit: Cursus heggenvlechten beginners en gevorderden. Lex Roeleveld: info@hegenlandschap.nl
Datum: zaterdag 13 november 2021
Plaats: Putten
Activiteit: Cursus heggenvlechten beginners en gevorderden. Volgeboekt. Lex Roeleveld: info@hegenlandschap.nl
Datum: zaterdag 13 november 2021
Plaats: Overijssel, exacte locatie nog niet bekend
Activiteit: Cursus heggenvlechten beginners en gevorderden. Klik hier voor meer informatie
Datum: zaterdag 20 november 2021
Plaats: Brummen e.o.
Activiteit: Vlechten 1e Cursusdag: Introductie, Staken& binders. Cursusdag 1 van 3. Werkgroep Heg en Haag Brummen e.o.: hegenhaag@gmail.com
Datum: zaterdag 18 december 2021
Plaats: Brummen e.o.
Activiteit: Vlechten 2e Cursusdag: Introductie, Maasheggenstijl. Cursusdag 2 van 3. Werkgroep Heg en Haag Brummen e.o.: hegenhaag@gmail.com
Datum: zaterdag 15 januari 2022
Plaats: Spankeren
Activiteit: Vlechten 3e Cursusdag: Improvisatie. Cursusdag 3 van 3. Werkgroep Heg en Haag Brummen e.o.: hegenhaag@gmail.com
Datum: januari of februari
Plaats: Hummelo
Activiteit: Heggenvlechten voor ons erfgoed. Kampioenschap. Exacte datum nog niet bekend. Lex Roeleveld: info@hegenlandschap.nl
Datum: zaterdag 13 maart 2022
Plaats: Boxmeer
Activiteit: NK Maasheggenvlechten. Kampioenschap. Stichting Landschapsbeheer Boxmeer: www.maasheggen.nl
|
|
Heggenvlechten internationaal
Waar zijn de liefhebbers van heggen in de ons omringende landen mee bezig? We maken een korte tour zonder de pretentie te hebben compleet te zijn. Het is een indruk van de geluiden die we de laatste tijd hebben opgepakt. En tweede opmerking: in onze buurlanden heeft het woord heg (hedge, haie, Hecke) een veel bredere betekenis dan ons begrip heg. Elzensingels en houtwallen bijvoorbeeld vallen in Frankrijk en Engeland allemaal onder het begrip heg. In Duitsland is een Wallhecke wat we in Nederland een houtwal zouden noemen. Goed, dan nu een korte tour langs de Europese heggen.
Klik hiervoor op het gewenste land: Engeland, Ierland, Frankrijk, Duitsland en België:
|
|
Erfgoed - een stevig verschil van mening
Het KIEN
De Immateriële Erfgoeddagen georganiseerd door het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) zijn door de pandemie helaas komen te vervallen. Op 6 november zal de eerste fysieke IE-dag weer georganiseerd worden. Op initiatief van het KIEN een tweetal Erfgoed Spotten-borden geplaatst bij kasteel Doornenburg en op landgoed Haarzuilens. Zie daarvoor de berichten van de Lokale vlechtgroepen in deze nieuwsbrief.
Een stevig meningsverschil over heggenvlechten als (levend) erfgoed
Collega-heggenvlechters Sjoerd Aertssen en Jef Gielen hebben met Theo Spek, hoogleraar landschapsgeschiedenis van de Rijksuniversiteit Groningen, een artikel geschreven in het in Tijdschrift voor Historische Geografie (6.2 (2021), pag. 141-160). Het artikel, getiteld Historische heggen en houtwallen rond Heumen en Wijchen, heeft tot de nodige verontwaardiging onder heggenvlechters geleid. Het artikel is gebaseerd op een verslag van een onderzoek gedaan naar genoemde elementen in de gemeenten Heumen en Wijchen. Het artikel is hier en het onderzoeksverslag hier te lezen.
Op uitnodiging van de tijdschriftredactie is door Lex Roeleveld (Heg & Landschap) een reactie geschreven die hier is te lezen. Daarnaast heeft het bestuur van de Vereniging voor heggenvlechten en het hoofd van het Gilde van heggenvlechters gemeend te moeten reageren nadat de Engelstalige samenvatting van het artikel door Jef Gielen ook nog op social media werd geplaatst. De reactie van het bestuur Vereniging voor heggenvlechten is hier te vinden en de reactie van Martijn Schippers, hoofd Gilde van heggenvlechters hier.
|
|
Nieuws van de Lokale heggengroepen
|
|
Behoud groen erfgoed Harmelen
|
|
Heggenvlechtbrigade Lingewaard Natuurlijk
|
|
Stichting Maasheggen Balgoy
De stichting Maasheggen Balgoij heeft haar activiteiten voor 2021 i.v.m. corona opgeschort. Planning voor 2022 is in de maak.
Volg de activiteiten van de stichting op haar website. Klik daarvoor hier.
|
|
Heggenvlechtbrigade Overijssel
De groep rond Kristianne van der Put heeft voor de komende maanden 1 activiteit gepland staan. Op zaterdag 13 november gaat er gevlochten worden. Wil je aan deze cursus meedoen, geef je dan op bij Landschap Overijssel. Klik hier om op de juiste webpagina te komen.
|
|
Werkgroep Heg en Haag Brummen e.o.
De werkgroep Heg en Haag Brummen en omstreken heeft haar programma voor komend seizoen rond. Zie 'lees verder' voor de activiteitenagenda van de werkgroep.
|
|
Tot slot
Heb je op- of aanmerkingen over deze nieuwsbrief, laat ons dat dan weten. Stuur hem door naar collega’s, vrienden en kennissen die mogelijk geïnteresseerd zijn.
De volgende Heg & Landschap-nieuwsbrief verschijnt half november 2021. Mocht je een bijdrage willen leveren in de vorm van een kalenderpunt, mededeling, bijzondere waarneming of ervaring, laat ons dat dan weten. Stuur een of meer foto’s mee die vrij zijn van copyright, als jpg en tenminste 500 Kb grootte.
Lex Roeleveld,
namens de stichting Heg & Landschap
N.B.
Kreeg je deze nieuwsbrief van iemand doorgestuurd en wil je hem voortaan ook direct zelf ontvangen? Meld je dan hier aan. Klik hier en vul je gegevens in (emailadres, voor- en achternaam).
|
|
De geelgors (Emberiza citrinella) is kenmerkend voor een kleinschalige, afwisselende omgeving van akkers en weiden, doorkruist met heggen en houtwallen. Het aantal geelgorzen is de afgelopen decennia sterk gedaald door ruilverkaveling en verschraling van hun leefgebied. De geelgors staat symbool voor de missie van de Stichting Heg & Landschap: uitbreiding en goed beheer van heggen in een natuurrijk,
renderend cultuurlandschap.
|
|
|
|
