NIEUWSBRIEF
no. 14, oktober 2019
In deze Nieuwsbrief:
- Inleiding
- Opmerkelijk
- Boomplantprogramma 2019-20
- Heggenvlechten winter 2019-20
- Nieuws van de lokale groepen
- Projecten
- Internationaal
- Immaterieel erfgoed
- Tot slot
Beste mensen,
Het nieuwe seizoen voor bomen planten en heggenvlechten staat voor de deur. In deze nieuwsbrief informatie daarover. Helaas hebben we van het boomplantprogramma nog niet alle noodzakelijke informatie binnen, zodat we de inschrijving nog niet kunnen starten. Later deze maand ontvangen jullie een nieuwsbrief met alle noodzakelijke informatie om je op te geven.
Naast genoemde programma’s aandacht voor onze overige projecten, recente activiteiten en plannen. Ook het nieuws over het wel en wee en de plannen van de lokale heggengroepen.
Lex Roeleveld,
namens de stichting Heg & Landschap
Kreeg je deze nieuwsbrief van iemand doorgestuurd en wil je hem voortaan ook direct zelf ontvangen? Meld je dan nu aan. Klik hier en vul je gegevens in (emailadres, voor- en achternaam).
|
|
Opmerkelijk
De aarde, de hemel en de bomen
De aarde, de hemel en de bomen is de titel van het prachtige en bijzondere boek dat ons bestuurslid Maja Kooistra 14 september jl. in Nijmegen heeft gepresenteerd.
Op de achterflap lezen we:
Van oudsher vervullen bomen overal ter wereld een functie in het leven van mensen op het gebied van welzijn, zingeving en levensvragen. Hun takken reiken naar de hemel en hun wortels zijn verankerd in de aarde. Ze geleiden niet alleen een energiesurplus van beide kanten, maar resoneren er ook mee. Zo vormen ze een stabiele verbinding tussen de hemel en de aarde en ondersteunen ze onze veel minder stabiele verticale levenswijze op een rustige, gelijkmatige manier.
De aarde, de hemel en de bomen (Uitgeverij A3 boeken, ISBN 978 94 91557 45 3, 256 pagina's).
Maja organiseert op 19 oktober en 2 en 16 november 2019 op landgoed Bleijendijk in Vught een bomencursus onder dezelfde naam. Kijk voor meer informatie op www.bomen.org.
|
|
Boomplantprogramma
Delegatie Fondation Yves Rocher bezoekt Heg & Landschap
Begin juli heeft een delegatie van de Fondation Yves Rocher (www.yves-rocher-fondation.org/en/) ons bezocht. Drie dagen hebben we op allerlei plaatsen gekeken naar de resultaten van ons boomplantprogramma. Bezoeken aan onder andere Oosterwold-Almere, Haarzuilens, Amersfoort, Nijmegen, Bemmel en Boxmeer. De Fondation ondersteunt wereldwijd in veel landen de aanplant van miljoenen bomen. Ons programma springt er uit met name door de kleinschaligheid en diversiteit. Door onze aandacht voor bomen in de landbouw, voedselbossen, ecologische wijken, sociale projecten, vergroening van schoolpleinen om aantal voorbeelden te noemen. Het heeft ertoe geleid dat onze samenwerking met drie jaar is verlengd en het jaarlijks aantal te planten bomen is verhoogd. Met dank aan alle enthousiaste deelnemers die er voor zorgden dat de delegatie met een heel opgewekt gevoel weer richting Parijs vertrok.

Midden Marie-Anne Gasnier (directeur) en rechts Jean-Philippe Beau-Douëzy, technisch adviseur.
Het boomplantprogramma 2019-20
We hebben helaas nog niet alle beschikbare informatie om de aanvraagprocedure nu te kunnen starten. Later deze maand ontvangen jullie een volgende nieuwsbrief met daarin de volledige informatie en formulieren waarmee plantgoed aangevraagd kan worden. Dit zal gelijktijdig op onze website geplaatst worden. Lees in het vervolg wat we kunnen leveren, voor welke doelen en onder welke voorwaarden. Let wel, dit is de voorlopige versie.

Opgekuild plantgoed in Berghem.
|
|
Heggenvlechten winter 2019-20
Terwijl in Engeland het wedstrijdprogramma al weken geleden gestart is, bereiden de heggenvlechters in Nederland zich nog op het komende voor. Onze aftrap was op 5 oktober tijdens de Open dag van het Nederlands Instituut voor Ecologisch Onderzoek, NIOO (https://nioo.knaw.nl/) in Wageningen.

Open dag NIOO, vlechten heg op wallichaam.
Een vooruitblik op komend seizoen:
Handleiding en cursussen
De Handleiding heggenvlechten en haagleiden is uitverkocht. Een mooi succes. Inmiddels zijn we in Vlaanderen en Nederland bezig om de teksten en foto’s nog eens goed door te lopen en nieuwe informatie toe te voegen. De tweede editie zal in december uitkomen.
De cursussen waarbij wij direct betrokken zijn, staan, voor zover nu gepland, hieronder aangegeven. Nieuwe cursussen zullen direct op onze website verschijnen en in de volgende nieuwsbrief genoemd worden. Lokale groepen zoals Heg & Haag Brummen organiseren ook cursussen. Kijk daarvoor in deze nieuwsbrief bij Nieuws van lokale groepen.
We hebben nu drie eendaagse cursussen op het programma staan. Meer zijn in voorbereiding. Op onze website is m.i.v. 15 oktober nadere informatie over de cursussen te vinden. Mail ons indien je vragen mocht hebben.
Datum: zaterdag 9 november 2019
Plaats: Nijkerk (Gld)
Activiteit: Cursus heggenvlechten beginners en gevorderden. Staken en binders. Klik hier voor meer informatie
Datum: zaterdag 30 november 2019
Plaats: Udenhout (NB)
Activiteit: Cursus heggenvlechten beginners en gevorderden. Klik hier voor informatie
Datum: zaterdag 22 februari 2020
Plaats: Provincie Utrecht, informatie volgt later
Activiteit: Cursus heggenvlechten beginners en gevorderden. Staken en binders
Kampioenschappen
Komend seizoen worden er in Nederland weer 2 kampioenschappen heggenvlechten georganiseerd:
- Datum en plaats van het 6e Kampioenschap Heggenvlechten voor ons Erfgoed worden binnenkort bekend gemaakt.
- Zoals altijd op de tweede zondag van maart het (15e) NK Maasheggenvlechten.
Twee kampioenschappen in Engeland nemen we ook op in de kalender omdat ze regelmatig door Nederlandse heggenvlechters bezocht worden. De Engelse organisaties zien overigens graag Nederlandse deelnemers zich inschrijven om mee te doen.
Datum: zaterdag 26 oktober 2019
Plaats: Pewsey, Wiltshire
Activiteit: National Championship, Engeland. Klik hier voor meer informatie
Datum: zondag 16 februari 2020
Plaats: Fletching, Uckfield, East-Sussex
Activiteit: South of England championship
Vereniging voor heggenvlechten en Gilde van heggenvlechters
Op zaterdag 28 september vond in Leende de jaarlijkse ledengadering plaats. Aansluitend zijn we door Roel Winters rondgeleid op zijn landgoed de Langakkers ( www.delangakkers.nl). Struweelheggen, geschoren heggen, een hidden hedge, de Kempische vlechtstijl, het is er allemaal te zien. Ze omzomen akkers en weilandjes. Een feest.
Bezoek aan landgoed de Langakkers, Leende.
|
|
Nieuws van de lokale groepen
Heggenvlechtbrigade Lingewaard Natuurlijk
Hans van Berlo
Met de (droge!) zomer al weer een heel eind in de vergetelheid, is het weer tijd om het vorige seizoen te evalueren en plannen te maken voor de komende vlechtactiviteiten in de Lingewaardse contreien.
|
|
Behoud Groen Erfgoed Harmelen
Martijn Schippers
Na weer een zomer met extreme warme dagen waarop de appels gekoeld moesten worden om verbranding te voorkomen, begon het in september gelukkig weer eens te regenen. De natuur heeft nog veel water nodig. De dagen worden snel korter en het knot/hak/vlechtseizoen staat voor de deur.
|
|
Heggenvlechtbrigade Overijssel
Kristianne van der Put
Op 30 november gaan we vlechten op de Zonnehorst. Dit is een biologisch-dynamische tuinderij bij Punthorst. Zonnehorst voorziet ons elke week van verse groente.
De heg bestaat uit een korte rij (40m) van ver uit elkaar staande meidoornstruiken met een behoorlijke stamdoorsnede (10-20 cm). Er zit veel werk in het vlechten van de kroon zodat deze meidoorns toch een gesloten, levende afscheiding zullen vormen. Werk dus voor wie wat anders wil dan het gebruikelijke. Er is werk voor 6 tot 8 vlechters. Die worden die dag door Zonnehorst verwend met koffie en thee bij aankomst, een heerlijke lunch en iets te drinken in de middag.
Je kunt je aanmelden via kristianne@vlechtwerk.nu |
|
Stichting Heg en Haag, werkgroep Brummen e.o.
René Rijks
De werkgroep Heg en Haag Brummen e.o. heeft weer een ambitieus programma opgesteld. Lees meer daarover in het programma (PDF).

|
|
Projecten
Inventarisatie Maasheggen Gennep-Bergen
De inventarisatie Maasheggen Gennep-Bergen is, althans de bijdrage van Heg & Landschap daaraan, afgerond. Op woensdag 25 september zijn voorlopige resultaten en plannen tijdens een openbare avond in Cuijk gepresenteerd en besproken. De komende tijd zal de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap aan de afronding van de opdracht werken.
Bomen met betekenis – de Verhalen
Het project Bomen met Betekenis over bomen langs de Waal, is eveneens afgerond. Het laatste onderdeel Verhalen over bomen en mensen is aan de opdrachtgever, stichting Onze Waal, overhandigd en zal hopelijk binnenkort te lezen zijn. We zullen aangeven als dat het geval is en waar de verhalen gelezen kunnen worden.

Schietwilg vol verhalen op de veerstoep van Varik aan de Waal.
Handleiding heggenvlechten en haagleiden, tweede editie
De Handleiding heggenvlechten en haagleiden is uitverkocht. Een mooi succes. Inmiddels zijn we in Vlaanderen en Nederland bezig om de teksten en foto’s nog eens goed door te lopen en nieuwe informatie toe te voegen. De tweede editie zal in december uitkomen.
|
|
Internationaal
Bezoek aan Duitsland
Zondag 22 september zijn Louis Dolmans, Martijn Schippers en Lex Roeleveld naar Duitsland getogen om kennis te maken met het Duitse heggenvlechten (Zie ook het verslag door Martijn Schippers, Behoud Groen Erfgoed Harmelen). Locaties Detmold en Nieheim 170 km ten oosten van Enschede in Noordrijn-Westfalen.

Herr Ulrich Pieper voor een gevlochten hazelaarheg in stadspark Nieheim.
Een memorabele dag, genoten van een grote gastvrijheid en een bijzonder fraaie, haast artistieke wijze van vlechten. In feiten 2 vlechtstijlen: de Nieheimer Flechthecke en de Lippborger Biegehecke. De eerste wordt nog het meest toegepast. Vlechten in de Nieheimer stijl gebeurt met hazelaarstruiken. Het is een traditionele stijl om rundvee op te sluiten. Er wordt zoals de plaatjes laten zien gevlochten in drie lagen. Buigen, buigen en nog eens buigen waarbij bundels takken vastgeknoopt worden met wilgentwijgen om terugschieten te voorkomen. De heer Ulrich Pieper en mevrouw Agnes Sternschulte van het Freilichtmuseum (grootste openluchtmuseum van Duitsland) zijn de drijvende krachten achter het behoud van het ambacht. Ze behoren naar we begrijpen tot de laatsten die zich actief in Duitsland inspannen om het heggenvlechten voort te laten bestaan. In 2018 is de Nieheimer Flechthecke geplaatst op de lijst van Immaterieel cultureel erfgoed. Het is de bedoeling dat de Nieheimer Flechthecke in maart 2020 in Boxmeer gedemonstreerd zal worden.
Internationale bijeenkomst van heggenvlechters
We zijn druk bezig om de mogelijkheid te onderzoeken om van 6-8 maart 2020 een internationale bijeenkomst van heggenvlechters te organiseren. Locaties Boxmeer en Bemmel. Afsluiting tijdens het NK Maasheggenvlechten. We hopen heggenvlechters bijeen te brengen uit (Europese) alle landen waar nog gevlochten wordt. Of het gaat lukken en hoe het programma er uit zal zien, daarover later meer.
Internationale bijeenkomst heggenvlechters Frankrijk, maart 2019.
|
|
Immaterieel erfgoed
Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN)
Onze stichting blijft nauwe contacten onderhouden met het KIEN. Contactdagen worden bezocht en op 11 oktober doen we mee aan de internationale conferentie Immaterieel Erfgoed Verzamelen. Als onderdeel van ons zorgplan zetten we ons ook komend seizoen weer in om het gilde van heggenvlechters tot een actief gezelschap van vaklieden te maken.
|
|
Tot slot
Heb je op- of aanmerkingen over deze nieuwsbrief, laat ons dat dan weten. Stuur hem door naar collega’s, vrienden en kennissen die mogelijk geïnteresseerd zijn.
De volgende Heg & Landschap nieuwsbrief staat gepland voor eind oktober 2019, met o.a. nadere informatie over ons boomplantprogramma 2019-20. Mocht je een bijdrage willen leveren in de vorm van een kalenderpunt, mededeling, bijzondere waarneming of ervaring, laat ons dat dan weten. Stuur een of meer foto’s mee die vrij zijn van copyright, als jpg en tenminste 500 Kb grootte.
De fotobijdragen in dit nummer zijn van: Marien Abspoel, Hans van Berlo, Arjan Vriend, Martijn Schippers, René Rijks, Maja Kooistra en Lex Roeleveld.
Lex Roeleveld,
namens de stichting Heg & Landschap
N.B.
Kreeg je deze nieuwsbrief van iemand doorgestuurd en wil je hem voortaan ook direct zelf ontvangen? Meld je dan hier aan. Klik hier en vul je gegevens in (emailadres, voor- en achternaam).
|
|
De geelgors (Emberiza citrinella) is kenmerkend voor een kleinschalige, afwisselende omgeving van akkers en weiden, doorkruist met heggen en houtwallen. Het aantal geelgorzen is de afgelopen decennia sterk gedaald door ruilverkaveling en verschraling van hun leefgebied. De geelgors staat symbool voor de missie van de Stichting Heg & Landschap: uitbreiding en goed beheer van heggen in een natuurrijk,
renderend cultuurlandschap.
|
|
|
|