NIEUWSBRIEF
no. 21 | december 2020
In deze Nieuwsbrief:
- Inleiding
- Opmerkelijk
- Boomplantprogramma – voortvarend van start
- Heggenvlechten – gemengde gevoelens
- Gevlochten heggen – uiteenlopende stijlen
- Lokale groepen – wat is er gedaan, wat gepland?
- Hazelaarhakhoutproject – we gaan door
- Erfgoed spotten – nog even
Inleiding
Waren we in september nog voorzichtig optimistisch over gezamenlijke activiteiten deze winter, dat blijkt wishful thinking te zijn geweest. Vrijwel geen groepsactiviteiten. Geen trainingen, cursussen, kampioenschappen, niets van dat alles. Toch veel enthousiasme en activiteit als het gaat om het aanleggen van bomen en struiken. Binnen de kortste keren hebben we onze limiet van 100.000 stuks inheems plantgoed behaald. Het heggenvlechten leeft ook sterk, en ook al kunnen cursussen ed. niet doorgaan, de verzoeken voor advies, handleidingen, uitvoering bereiken ons uit alle hoeken. Zelfs op de nationale televisie ontbrak het daarvoor niet aan aandacht. En we blijken creatief in het heggenvlechten. Dat de Maasheggenstijl en het vlechten met staken en binders niet de enige wijzen van vlechten in Nederland zijn, laten we zien in een uitgebreide fotoverslag.
Hopelijk biedt het staartje van dit seizoen nog enige mogelijkheid tot groepsactiviteiten. Zo niet, vreselijk jammer, maar deze nieuwsbrief laat wel zien dat er desondanks toch nog altijd heel veel kan gebeuren. Laten we daar vooral mee door gaan.
Iedereen fijne Kerstdagen en een gezond en ook verder goed 2021 gewenst. Dat laatste klinkt me heel obligaat in de oren want jeetje wat zijn er veel zaken, dicht bij of ver weg, die ik, en met mij denk ik vele anderen, in 2021 anders zouden willen zien.
Lex Roeleveld,
Heg & Landschap
|
|
Opmerkelijk
Stichting Landschapsbeheer Boxmeer wint
nationale Erfgoedvrijwilligersprijs
De vrijwilligers van stichting Landschapsbeheer Boxmeer hebben vrijdag 11 december de eerste nationale Erfgoedvrijwilligersprijs gewonnen. De prijs, 10.000 euro, werd uitgereikt door minister Ingrid van Engelshoven, van Onderwijs Cultuur en Wetenschap in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag. De helft van dat bedrag moet worden besteed aan ‘kennisoverdracht’, in dit geval op het gebied van Maasheggenvlechten. Landschapsbeheer Boxmeer plant, vlecht en onderhoudt heggen in het Maasheggengebied rond Boxmeer. Veel lezers zullen de organisatie, wellicht onbewust, kennen van het kampioenschap Maasheggenvlechten dat elke tweede zondag van maart in het Maasheggengebied wordt georganiseerd. De minister beloofde snel naar Boxmeer te komen om er in de Maasheggen te wandelen en met eigen ogen het werk van de vrijwilligers te kunnen zien.
Lees voor meer informatie over het Maasheggengebied ook de speciale nieuwsbrief.
Het bestuur van Landschapsbeheer Boxmeer. V.l.n.r.: Ruth Bakkenes, Marius Grutters, Theo van Bracht, Bert Guntlisbergen en Theo van Lankveld.
Diepgeworteld! Bomen in Nederlandse schilderkunst
Aandacht voor bomen en bossen is nu relevanter dan ooit. Door klimaatveranderingen en de coronamaatregelen zijn we ons steeds meer bewust van de waarde van de natuur. Ecologisch, maar ook spiritueel. Bomen zorgen voor schone lucht, beschutting en verkoeling, maar bieden ook rust en ruimte voor bezinning. Ze spreken al eeuwenlang tot de verbeelding van schilders, figureren in oude verhalen en zijn geladen met symboliek. Bomen trotseren de seizoenen en de jaren, diepgeworteld in de grond en reikend naar de hemel.
Ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van de Bomenstichting toont het Dordrechts Museum met de tentoonstelling Diepgeworteld. Bomen in de Nederlandse schilderkunst de veelzijdigheid van de boom in zes eeuwen Nederlandse schilderkunst. Van verhalende voorstellingen, realistische landschappen tot abstracte composities. Een dialoog van oude en moderne meesters. Allemaal afkomstig uit Nederlandse collecties. Een ode aan de boom en aan de schilders die dit onderwerp zo meesterlijk wisten te vereeuwigen.
Bij de tentoonstelling is een speciale uitgave verschenen, met artikelen over bomen in de natuur en in de kunst. Lex Roeleveld heeft daarin een artikel geschreven over Knotbomen, groene monumenten met toekomst en Maja Kooistra (bestuurslid Heg & Landschap) twee delen van het drieluik over de eik. De eik staat symbool voor kracht en bescherming en Wodanseiken, een cultuurhistorisch portret.
Landschap verdient beter
Afgelopen zomer nam het College van Rijksadviseurs een video op met Egbert-Jaap Mooiweer, rentmeester van de Stichting Twickel. De Stichting Twickel beheert o.a. het landgoed Twickel in Ambt Delden (Twente), een van de oudste en grootste landgoederen van Nederland. Uit de opnames is een kort filmpje samengesteld met een oproep aan regering en parlement om gebruik te maken van de mogelijkheden die de EU-landbouwverordening biedt om duizenden kilometers landschapselement op te knappen, en zo honderdduizenden bomen en struiken te kunnen planten op plaatsen waarop ze volop tot hun recht komen. Het filmpje sluit af met een conceptmotie voor Tweede Kamerleden.
Egbert-Jaap Mooiweer, rentmeester van de Stichting Twickel.
|
|
Boomplantprogramma
Kortgeleden heeft de Fondation Yves Rocher, onze sponsor, de mijlpaal van 100 miljoen bomen behaald. De Fondation werd in 2007 opgericht met het doel om wereldwijd de aanplant van bomen te ondersteunen om daarmee de achtergang van de biodiversiteit tegen te gaan. De aanplant wordt gekanaliseerd via een vijftigtal NGO’s. De stichting Heg & Landschap is de Nederlandse contactorganisatie en heeft de afgelopen 7 jaar ruim 400.000 boompjes voor haar rekening genomen. Dit seizoen komen daar 100.000 bij.
De Fondation heeft aangekondigd dat het daar niet bij blijft, want ze kondigde aan de komende jaren de aanplant van nog eens 30 miljoen bomen te willen ondersteunen.
Kijk op de speciale website ter gelegenheid hiervan.
Ter gelegenheid van de 100 miljoenste boom is er een boekje uitgegeven met daarin mooie schetsen uit de verschillende (35) landen. Op pag. 16-17 Nederland. Blader hier door het boekje.
Inmiddels gaat de levering van de ruim 100.000 stuks plantgoed dit seizoen voortvarend. De vraag was en is groot, waardoor we al geen nieuwe aanvragen meer kunnen honoreren.
|
|
Heggenvlechten
2020 begon wat heggenvlechten betreft fantastisch maar direct na ons internationale heggen symposium en het NK Maasheggenvlechten begin maart ging de zaak op slot. Een daarin is eigenlijk geen verandering gekomen. Cursussen hebben we dit seizoen moeten uitstellen en het kan wat dat betreft wel eens een verloren seizoen worden. Hetzelfde geldt voor de kampioenschappen die ook in Engeland zijn afgelast. Het gilde van heggenvlechters heeft, alle maatregelen in acht nemend, een succesvolle, energieke bijeenkomst gehad in aanloop naar het seizoen, maar gezamenlijk in het veld aan de slag gaan is er niet bij.
Daartegenover staat dat de belangstelling voor heggenvlechten dit seizoen groot is. Er zijn meer commerciële opdrachten dan afgelopen jaren, er is veel vraag naar de handleiding heggenvlechten. Het heggenvlechten is diverse keren in kranten en zelfs op landelijke tv geweest en de stichting Landschapsbeheer Boxmeer heeft de nationale Erfgoedvrijwilligersprijs gewonnen. Er zijn via ons boomplantprogramma veel verzoeken voor plantgoed om heggen te planten en deze in de toekomst te vlechten en we ontvangen dit seizoen opvallend veel verzoeken voor advies en ondersteuning uit Vlaanderen.
Kortom het leeft sterk en laten we hopen dat er in het staartje van het seizoen nog mogelijkheden zijn om in kleine groepen iets in de buitenlucht te kunnen organiseren.
|
|
Gevlochten heggen – uiteenlopende stijlen
Bekijk of download hier een overzicht met foto's van zeven voorbeelden van bijzondere vlechtstijlen door Nederlandse heggenvlechters:
- Kruishaag
- Laag gevlochten op wallichaam
- Conservation style
- Eco-stijl
- Hidden hedge
- Eenzijdig gelegde heg
- Mooie afronding
|
|
Nieuws van de Vereniging voor Heggenvlechten en van de Lokale groepen
De Vereniging voor heggenvlechten
Laten we beginnen te zeggen dat sinds de vorige editie van de nieuwsbrief van Heg & Landschap er niet zoveel schokkends is gebeurd in heggenvlechtwereld. Vrouwe Corona is nog steeds niet volledig de kop ingedrukt en dit blijft dan ook niet zonder gevolgen voor het ondernemen van vlechtactiviteiten.
|
|
Behoud groen erfgoed Harmelen
Voor velen voelde 2020 als een rampjaar. Gelukkig was het niet zo erg als in het echte rampjaar 1672 toen de republiek Holland werd aangevallen door Engeland, Frankrijk en de Bisdommen Munster en Keulen. Toch voel ik overeenkomsten in deze donkere dagen voor Kerst. ”Het volk is Redeloos, de Regering Radeloos en het land Reddeloos”. Het blijven onzekere tijden. Gelukkig kunnen we met kleine groepjes mensen wekelijks voor het landschap zorgen
|
|
Heggenvlechtbrigade Lingewaard Natuurlijk
Terwijl ik dit stukje in elkaar zit te knutselen, krijgen de vlechtspieren weer even rust na een ochtend stevig vlechten in Doornenburg. We vlechten daar de meidoornheg die om de parkeerplaats staat van het Fort Pannerden. Het fort ligt in Doornenburg, gemeente Lingewaard, maar Pannerden ligt aan de overkant van de Nederrijn, ter plaatse geheten het Pannerdensch Kanaal. Kan iedereen me nog volgen?
|
|
Stichting Maasheggen Balgoy
Wij hebben in groepsverband geen werkdagen meer georganiseerd. Dus best wel saai. Wat hebben we wel gedaan? We zijn betrokken geweest bij de planvorming/voortraject betreft heggenaanplant op nieuwe zonneparken en hebben mee gewerkt aan het nieuwe biodiversiteitsplan van de gemeente Wijchen. Kijk onze website want het gebied waar wij werkzaam zijn heeft de hoogste score! Mag natuurlijk vermeld worden!
|
|
Heggenvlechtbrigade Overijssel
Hier stilte. We hebben onze geplande heggenvlechtdag in november helaas moeten annuleren en er staats nu ook niets nieuws gepland. Ik verwacht dat we pas na het griepseizoen weer aan de gang mogen en dan is het heggen seizoen alweer over.
|
|
Heg&Haag werkgroep Brummen e.o.
In september is de werkgroep weer gestart met haar vlechtactiviteiten op de eerste vrijdagmiddag en de derde zaterdag van de maand. Dit ondanks de concurrerende rijen bij de tuincentra, meubelboulevards, bouwketens, indoorsportcentra en de beperkingen van de corona voor buitenactiviteiten. Uiteraard was de opkomst tijdens onze werkdagen beperkt tot maximaal 4 personen en nog minder tijdens de twee weken durende verdere verstrenging.
|
|
Vlechters in ‘t Veen
Dit jaar, na de meer dan geslaagde internationale bijeenkomst in Boxmeer in maart, werd het een karig jaar wat heggenvlechten betreft. Maar toch zijn er een paar kleine activiteiten te vermelden.
|
|
Hazelaarhakout
Voor ons hazelaarhakhoutproject geldt eigenlijk hetzelfde als voor het heggenvlechten: een vliegende start begin 2020 en vervolgens hebben we alle groepsactiviteiten moeten uitstellen. Hopelijk kunnen we voor half maart nog iets met een kleine groep organiseren maar dat is nu nog onduidelijk.
|
|
Erfgoed spotten
Het Kenniscentrum Immaterieel Erfgoed Nederland (KIEN) organiseert, zoals in vorige nieuwsbrieven al vermeld, het project Erfgoed spotten. Het plaatsen van bordjes met een korte tekst en QR-code om toegang te krijgen tot een digitaal platform, is helaas nog niet gereed. De bedoeling is dat e.e.a. begin februari werkzaam is zodat langs wandelroutes met gevlochten heggen bezoekers kunnen zien en lezen wat heggenvlechten is. Twee korte introductiefilmpjes die op het digitale platform te vinden zullen zijn, liggen klaar. Voor het geval je ze vorige keer gemist hebt, hier zijn ze: Erfgoed spotten Heggenvlechten met Christel Oprych, Heggenvlechten met Lex Roeleveld.
|
|
Tot slot
Heb je op- of aanmerkingen over deze nieuwsbrief, laat ons dat dan weten. Stuur hem door naar collega’s, vrienden en kennissen die mogelijk geïnteresseerd zijn.
De volgende Heg & Landschap-nieuwsbrief verschijnt begin februari 2021. Mocht je een bijdrage willen leveren in de vorm van een kalenderpunt, mededeling, bijzondere waarneming of ervaring, laat ons dat dan weten. Stuur een of meer foto’s mee die vrij zijn van copyright, als jpg en tenminste 500 Kb grootte.
Lex Roeleveld,
namens de stichting Heg & Landschap
N.B.
Kreeg je deze nieuwsbrief van iemand doorgestuurd en wil je hem voortaan ook direct zelf ontvangen? Meld je dan hier aan. Klik hier en vul je gegevens in (emailadres, voor- en achternaam).
|
|
De geelgors (Emberiza citrinella) is kenmerkend voor een kleinschalige, afwisselende omgeving van akkers en weiden, doorkruist met heggen en houtwallen. Het aantal geelgorzen is de afgelopen decennia sterk gedaald door ruilverkaveling en verschraling van hun leefgebied. De geelgors staat symbool voor de missie van de Stichting Heg & Landschap: uitbreiding en goed beheer van heggen in een natuurrijk,
renderend cultuurlandschap.
|
|
|
|
